مۇستافا ئابدۇكېرىم ئامېرىكا ئىندىئانا ئۇنۋېرستېتى مەركىزى ياۋرو-ئاسىيا تەتقىقات فاكۇلتېتى تىلشۇناسلىق كەسپى دوكتۇرانتى ۋاقىت نېمە دېگەن تېز ئۆتكەن! مانا يازلىق تىل تەكشۈرۈش پائالىيتىم باشلانغىلى ئىككى ھەپتە بولاي دېدى. بۇ قېتىمقى تەكشۈرىشىمنىڭ ئاساسلىق مەقسىدى بولسا ئۆزۈمنىڭ ئىندىئاننا ئۇنىۋېرىسىتىتى مەركىزى ياۋرۇپا ئاسىيا تەتقىقاتى فاكۇلتىتىدىكى تىلشۇناسلىق كەسپى دەرسلىرىم ئۈچۈن ئۆزەمنىڭ تەتقىقات قىزىقىشى ...

ئابدۇۋەلى ئايۇپ بىر دوستۇم بىلەن سائەت تۆرتتە كۆرۈشمەكچى بولغان ئىدىم. ئارتۇق يېرىم سائەت ساقلىغان بولساممۇ كېلىپ بولالمىدى. ئاخىرى بولالماي پۈتۈشكەن يەردىن ئايرىلدىم. ئارىدىن ئون مىنۇت ئۆتكەندە كېلىپ بولغانلىقىنى دەپ تېلىفون قىپتۇ. بىراز رەنجىگىنىم ئۈچۈنمۇ قايتقىم كەلمىدى. دېيىشىچە ئۇنىڭمۇ كۆڭلى يېرىمكەن، باشقا بىر كىشىنىڭ ۋاقىتقا ئەمەل قىلمىغانلىقى سەۋەپلىك كېچىكىپتۇ. دېمەك كېچىكىش ئېغىر ئېلىنمايدىغان جەم ...

ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئابدۇخالىق ئۇيغۇر تۇغۇلغانلىقىغا 115 يىل، قەتلى قىلىنغانلىقىغا  93 يىل بولغان دەملەردە مەرھۇمنىڭ مەتبۇئاتلاردا ۋە تورلاردا يېيىلغان ئەسەرلىنى قايتا ئوقۇپ چىقتىم. ئۇنىڭ خەلقىمىز ئارىسىدا ئەڭ ئالقىشلىق ئەسەرلىرىدىن مىللەتنى تەپەككۇرغا چاقىرغان«ئويغان» ۋە مىللەتنى تەنقىدلىگەن «باردۇر» بار ئىكەن. ئويغىنىش چاقىرىقىنىڭ ئەبەدىيلىكىگە ھىچ بىر گۇمانىم يوق. چۈنكى ئىنساندا قەلبنىڭ بىخۇدلۇقى، روھنىڭ خام ...

ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئۇيغۇرلار بىلەن تۈركلەر ئاجايىپ ئوخشىشىپ كېتىدۇ. بولۇپمۇ ئولتۇرۇپ نەسىھەت قىلىپ كېتىشلىرى، دۇنيانى بىر بارداق چاي بىلەن ئايلىنىپ چىقىپ ئىچىنى تىڭشاپ ئولتۇرۇپ كېتىشلىرى. جامەلەردىكى تەبلىغلەردە ياڭرايدىغان تۈركچىدە ئۇيغۇرچىدىكىگە ئوخشاش رىۋايەتلەر، چۈشلەر ۋە تەبىرلەر بار. خۇددى بۇ ئىككى قەۋىم بىر چاغلاردا ئوخشاش رىۋايەتلەرنى يېپىنچاقلاپ بىر بىرىگە ئۇخلىشىپ بەرگەن ۋە ئوخشاش چۈشلەرنى كۆرگەندەك. ...

خوجا نىياز يوللۇغ تېكىن ئۆزبېك دىگەن نام ئالتۇن ئورداخانلىقىنىڭ خانى ئۆزبەگ خان (1312-1342) نىڭ نامىدىن كەلگەن. يەنى 1312-يىلى مەنگۈتۆمۈرنىڭ نەۋرىسى (توغرۇلچە خاننىڭ ئوغلى) ئۆزبېكخان تەخىتكە چىقىپ، ئىسلام دىنىنى كۈچەپ تەرغىپ قىلىپ، نامىنى مۇھەممەد ئۆزبېكخان دەپ ئۆزگەرتكەن. ئۇ بوۋىسى مەنگۈ تۆمۈرگە ئوخشاشلا ئاق ئوردا تەرەپكە كۆپرەك كۆڭۈل بولگەن. ئاق ئوردا رايۇنىدىكى تۈركىي قەبىلىلەر ۋە تۈركلەشكەن موڭغۇللار، ج ...