1918- يىلى 5- ئايدا، يىڭى تىكلىنىۋاتقان سوۋېت ھاكىمىيىتىنىڭ ئالمۇتانى ئىگىلىگەن قىزىل گىۋاردىيە قىسىملىرىنىڭ قازاقىستاننىڭ يەتتە سۇ رايونىدىكى ئۇيغۇرلارنى قارا-قۇيۇق قىرغىن قىلىشتەك قانلىق ۋەقە يۈز بەردى. مىللى كەمسىتىش ۋە مىللى زىيانكەشلىك قىلىش سۈيقەستى بىلەن كەلتۈرۈپ چىقىرىلغان بۇ قانلىق پاجىئە ئەينى ۋاقىتتا يەتتە سۇ ئۇيغۇرلىرىنى ئېغىر بالايى ئاپەتكە دۇچار قىلىپ، ئۇلارنىڭ قەلبىدە ئۇنتۇلغۇسىز جاراھەت قالد ...

ئاتتىلا قاغان مىلادى 1- ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا موڭغۇل يايلىقىدا ياشاۋاتقان ھونلار شەرقىي خەن سۇلالىسىنىڭ ئارقا- ئارقىدىن زەربە بېرىشى ۋە موڭغۇل يايلىقىدا يېڭىدىن گۈللەنگەن سىيانپىلارنىڭ بېسىمى ئاستىدا ئىلاجسىز غەربكە كۆچكەن. شۇنىڭدىن كېيىنكى 300 يىللىق تارىختا ھونلار ناھايىتى ئاز تىلغا ئېلىنغان. مىلادى 4- ئەسىرردە بۇ سىرلىق مىلللەت ياۋروپادا يەنە پەيدا بولۇپ، كاسپىي دېڭىزىنىڭ غەربىي قىرغىقىدىكى دون دەرياسى ...

ئىمىنجان باھاۋۇدۇن تارانچى تۇنگانلارنىڭ يەتتە سۇغا كۆچۈپ چىقىش تارىخى:روسىيە ھۆكۈمىتى 1871- يىلى ئىلىنى ئۆزىگە قارىتىپ ئېلىش بىلەن بىللە تارانچى، تۇنگانلارنىڭ مۇستەقىل سۇلتانلىقى يوقىتىلغان ۋە ئۇ 1881- يىلغىچە روسىيە ھۆكۈمىتىگە تەۋە بولۇپ كەلگەن. 1881- يىلى 12- فېۋرالدا پېتېربۇرگدا مانجۇ ھۆكۈمىتى بىلەن روسىيە ئوتتۇرىسىدا بولغان مۇئاھىدە (كېلىشىم) بويىچە ئىلى ۋىلايىتىنى بىرمۇنچە شەرتلەر بىلەن مانجۇ ھۆكۈمىتىگ ...

ئۆز مىللىتىنى ۋە ئۆز مىللىتىنىڭ تارىخىنى چۈشىنىش ناھايىتى مۇھىم. بىز ئۆز تارىخىمىزنى سۇدەك يادقا بىلەلمىسەكمۇ، يۈزەكى بولسىمۇ بىر تونۇشقا كېلىپ قالغىنىمىز ياخشى. مىلادىدىن بۇرۇن ۋە كېيىن ئۇيغۇرلارنىڭ قەدىمكى ئاتا-بوۋىسى بولغان تۇغلۇقلار شەرقىي ۋە غەربى قىسمغا بۆلۈنگەن بولۇپ، ئۇلار ئالتۇن تاغ (ئالتاي تېغى) نىڭ ئىككى تەرىپىدىكى جايلارغا ئورۇنلاشقان ئىدى. بۇ زېمىننىڭ شەرقى قىسمى بايقال كۆلىنىڭ جەنۇبى تەرىپىدە، ...

نىزامىدىن ھۈسەيىن ئىلاۋە: مەزكۇر ماقالىدە ئاپتور ئۇيغۇر ئېلىدە ئۆتكەن خوجا-ئىشانلارنىڭ ئۇيغۇر خەلقىگە كەلتۈرگەن بالايىئاپەتلىرىنى، ئۇلارنىڭ رەزىل ئەپتى-بەشىرىسىنى ئېچىپ بېرىشكە ئۇرۇنغان بولسىمۇ، ئاپتور بەزى مەسىلىلەردە ئالجىپ قېلىپ، ئىسلام دىنى تەشەببۇس قىلغان ئەخلاق ئۆلچەملىرىنىمۇ تەنقىتلەپ تاشلىغان. بىر قىسىم خۇجا-ئىشانلارنىڭ رىياكارلىق، كاززابلىقىنى پاش قىلماقچى بولۇپ، «مۇسۇلمانلارنى دائىما ئاللاھ تەرەپك ...