(ئا.قايداروۋ ،  غ.سەدۋاقاسوۋ) XX ئەسىردىلا ئاجايىپ چوڭ ئىجتىمائىي ۋە سىياسىي ئۆزگىرىشلەر نەتىجىسىدە ئىلگىرى تارىخ سەھىپىسىدىن ئۆزىگە لايىق ئورۇن ئىگىلىيەلمىگەن ۋە ئۇنتۇلۇش خەۋپىگە مەھكۇم بولغان خەلقلەرنىڭ مىللىي ئەنئەنىلىرىنى يېڭىۋاشتىن تىكلەش، يېڭى تۈزۈم شارائىتىدا مىسلىسىز ئۈستۈن تەرەققىي قىلىش ئىمكانىيىتى بارلىققا كەلدى. بۇ يېڭى جەمئىيەت تۈزۈمى شارائىتىدا باشقا خەلقلەر بىلەن بىر قاتاردا تۈركىي خەلقلەرمۇ ...

قۇتادقۇبىلىك (ئۇيغۇرچە قەدىمقى ئەسەر) مىرسىياف كېرىمبايېف بىز تۈرك خەلقى كۆپ ئەسىرلەر بىرلىكتە ياشىغانلىقتىن ئۆز تارىخىمىزنى ياخشى بىلىشكە ۋە چۈشۈنۈشكە تېگىشلىك بولساقمۇ، نادانلىقىمىز ۋە ئىلتىپاتسىزلىقىمىزدىن ھازىر ئۆز تارىخىمىزنى تونۇش ئۈچۈن ئۇنى باشقا مىللەتلەردىن سوراشقا مەجبۇر بولىمىز. مەسىلەن چىڭغىزخان (چىڭگىزخان) غا قەدەر بولغان ئوتتۇرا ئاسىيادىكى ۋەقەلەر، شۇ جايدا ياشىغان خەلقىمىزنىڭ ھايات كەچۈرمىشلى ...

نەشىرگە تەييارلىغۇچى: تاران غۇلجا (ئىلى) سۇلتانلىقى ۋە تارانچىلار كىملەر؟ (روسچىدىن تەرجىمە) ئوتتۇرا ئاسىيادىكى تارانچى مىللىتىنىڭ قانداق ھۇجۇتقا كەلگەنلكى ۋە «ئىلى» دەرياسى بويىدا مۇستەقىل غۇلجا سۇلتانلىقى تەشكىل قىلغانلىقى ھەققىدە بولغان ئۈشبۇ تارىخ، «غۇلجا سۇلتانلىقى» نىڭ بىرىنچى سۇلتانى ئابدۇرۇسۇلنىڭ ئوغلىنىڭ ئوغلى بولغان مەرھۇم ئابدۇلباست تەرىپىدىن ئۆزىنىڭ تونۇشلىرىغا سۆزلەپ بېرىلگەن. - ئا.ف. تارىخچىلا ...

ئىتالىيان تىلىدىن تەرجىمە قىلىپ تەييارلىغۇچى: تاران ئۇيغۇر ئىلاۋە: بۇ ساياھەت خاتېرىلىرى 1914-1913 يىللىرى لاداخ يولى ئارقىلىق تىبەت رىمۇ مۇزلۇقلىرى ۋە ئۇيغۇر دىيارىغا سەپەر قىلغان ئىتالىيەلىك دوختۇر، زوئولوگ، ۋە ئېكىسپېدىتسىيىچى فىلىپپو دې فىلىپپى ئەپەندىنىڭ 1924-يىلى ئىتالىيىنىڭ فىرېنزې (فىلورېنسىيە) شەھىرىدە نەشىر قىلدۇرغان « ئىتالىيە ئىلمىي ئېكىسپېدىتسىيىسى ھىمالايا، قاراقۇرۇم ۋە چىنى تۈركىستاندا» ناملى ...

چىڭگىزخان ئىستىلاسى نەتىجىسىدە چىڭگىزھاننىڭ ئىككىنچى ئوغلى چاغاتاي (1179 - 1242 - يىللار) ئوزىگە تەقسىم قىلىنغان زەمىنغا ئۇيغۇرلار رايونىنى قوشۇپ ئىدارە قىلدى. چاغاتاي ئولۇسى ھوكۇمرانلىق قىلغان ئاشۇ دەۋرنى تارىخچىلار ئۇنىڭ نامى بىلەن "چاغاتاي دەۋرى" دەپ ئاتىدى. چاغاتاينىڭ پايتەھتى ئالمىلىق (ھازىرقى ئىلى) بولۇپ، مەشھۇر ئۇيغۇر ئالىمى ۋە داڭلىق پەداگوگ سىراجىدىن ئەبۇ ياقۇپ ئىبنى ئەبۇ يۇسۇپ سەككاكى (1160 - 1128 ...