You Are Here: Home » Articles posted by ئاكادېمىيە (Page 473)
ئاكادېمىيە

Number of Entries : 2500

«قۇتادغۇبىلىگ» دىكى ئاسترونومىيىلىك بايانلار ھەققىدە

مۇھەممەت ئوسمان «قۇتادغۇبىلىگ» داستانى 11- ئەسىر قاراخانىلار خاندانلىغى ئىجتىمائىي ھاياتى بىلەن ئىجتىمائىي ئىدىئولوگىيىسىنىڭ روشەن ئىنكاسى ۋە شۇ دەۋردىكى ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنىڭ پارلاق نامايەندىسى. ئۇ، 11- ئەسىر ئۇيغۇر مەدەنيىتىنىڭ قىممەتلىك يادىكارلىغى سۈپىتىدە دۇنيانىڭ مەدىنىيەت غەزىنىسىدە، جۈملىدىن ۋەتىنىمىز مەدەنىيەت تارىخىدا مۇھىم ئورۇن تۇتۇپ، ئالىملارنىڭ دىققەت - ئېتىبارىنى ئۆزىگە جەلپ قىلىپ كەلمەكتە. «ق ...

Read more

«قۇتادغۇبىلىگ» تىكى ئاسترونومىيە بىلىملىرىنىڭ ئەھمىيىتى

چېن جۇڭلى 1. ئاسترونومىيە بىلىملىرىنىڭ «قۇتادغۇبىلىگ» تىكى ئورنى «قۇتادغۇبىلىگ» تىكى بىلىم قۇرۇلمىسى سېستىمىسدا، ئاسترونومىيە ئۆزىنىڭ بىر ئىلىم تۈرى بولۇش سۈپىتى بىلەن، گەۋدىلىك ھالدا مۇھىم ئورۇنغا ئىگىدۇر. 1) «قۇتادغۇبىلىگ» داستانىنىڭ سەھىپىلىرىدە ۋە نەقىل كەلتۈرۈلگەن بىلىم - مەلۇماتلار ئىچىدە، ئاسترونومىيە بىلىملىرىنىڭ سالمىقى گەۋدىلىك. پۈتۈن داستاندا ئىككى باب مەخسۇس ئاسترونومىيە بايانلىرى ۋە دەلىللەرگە ...

Read more

«قۇتادغۇبىلىگ» داستانىدىكى ئىجتىمائى ئەخلاق مەسىلىلىرى توغرىسىدا دەسلەپكى مۇلاھىزە

ئامانۇللا مۇسا ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ئاتاقلىق ئالىمى يۈسۈپ خاس ھاجىپنىڭ «قۇتادغۇ بىلىگ» داستانى چوڭ تىپتىكى ئەدىبىي ئەسەر بولۇپلا قالماي، يەنە 11- ئەسىردىكى ئۇيغۇر جەمىئىيىتىنىڭ سىياسى، ئىقتىسادىي ۋە ئىدىئولوگىيىسىنى، قاراخانىلار دەۋرىنىڭ ئىجتىمائى تۇرمۇش تەرەققىياتىنى مۇپەسسەل ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرىدىغان تارىخىي ۋە پەلسەپىي ئەسەردۇر. بۇ ئەسەرنىڭ باي ۋە چوڭقۇر مەزمۇنى- ئىلىم - پەن، مائارىپ، دۆلەت، قانۇن، تىل، تۇرمۇش، ...

Read more

«قۇتادغۇبىلىگ» نىڭ قۇرۇلمىسى ۋە شەكلى توغرىسىدا

نىشىۋاكى تاكېئو [ياپونىيە] تەرجىمە قىلغۇچى: بارىجان زەپەر «قۇتادغۇبىلىگ» سىياسەت، دىن، پەلسەپە، ئىدېئولوگىيە، ئېتىكا، ماتېماتىكا، ئاسترونومىيە، ھەربىي ئىشلار، قانۇن، دىپلوماتىيە، ئىقتىساد، ۋە ئىجتىمائىي مۇناسىۋەت قاتارلىق نۇرغۇن تېمىلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان. شۇڭا، ئۇ بىر ئەدەبىي ئەسەر بولۇپلا قالماستىن، بەلكى قەدىمكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئىجتىمائىي تۇرمۇشىنى ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرىدىغان بىر قامۇستۇر. شۇ سەۋەبتىن، كۆپلىگە ...

Read more

يۈسۈپ خاس ھاجىپنىڭ ئەخلاق بىلەن مەنپەئەتنىڭ مۇناسىۋىتى ھەققىدىكى كۆز قاراشلىرى

مۇھەممەتجان سادىق «قۇتادغۇبىلىگ» مەيدانغا كەلگەن دەۋر قاراخانىلار سۇلالىسىنىڭ گۈللەنگەن دەۋرى بولسىمۇ، لېكىن ئىچكى جەھەتتە دۆلەتنىڭ ئەھۋالى كۈندىن- كۈنگە يامانلىشىپ كېتىۋاتاتتى. Ⅺ ئەسىرنىڭ باشلىرىدا ئەبۇ ئەلى ھەسەن بىننى سۇلايمان ئارىسلانخان سۇيۇرغاللىق تۈزۈمىنى يولغا قويۇپ، ئۆزىگە قاراشلىق بارلىق يەر- زىمىنلارنى پەرزەنتلىرىگە بۆلۈپ بەردى. سۇيۇرغاللىق تۈزۈمى يولغا قويۇلغاندىن كېيىن، دۆلەت ۋە جامائەت غەزىنىس ...

Read more

Copyright 2024 AKADEMIYE.ORG

Scroll to top