You Are Here: Home » Articles posted by ئاكادېمىيە (Page 315)
ئاكادېمىيە

Number of Entries : 2500

يىقىلماس قىيسىق مۇنار – پىسا قىيسىق مۇنارى

1590-يىلى پىسا شەھىرىدە تۇغۇلغان ئىتالىيە فىزىكا ئالىمى گالىلىي پىسا قىيسىق مۇنارى ئۈستىدىن ئېغىرلىقى ئوخشىمايدىغان ئىككى شار جىسىمنى ئوخشاش ئېگىزلىكتىن تەڭلا تاشلىدى، نەتىجىدە ئىككى شار يەرگە تەڭلا چۈشتى. بۇ تەجرىبە ئارقىلىق گالىلىي داڭلىق گىرك ئالىمى ئارستوتىلنىڭ ئېغىر جىسىم يەرگە بالدۇر چۈشىدۇ، جىسىمنىڭ چۈشۈش سۈرئىتى جىسىمنىڭ ماسسىسى بىلەن ئوڭ تاناسىپ بولىدۇ، دىگەن كۆزقارىشىنى ئاغدۇرۇپ تاشلىدى. بۇ داڭلىق ...

Read more

ئەركىنلىك ۋە چەكلىمىلىك

مۇستافا ئوغۇز قانچىكى ئەركىن جايدا ئۆزىنى تۇتۇۋېلىش شۇنچىكى قىممەتلىك ؛ بولمىسا ئەركىنلىك ئادەمنىڭ قاتىلىغا ئايلىنىپ قالىدۇ. - ئېسىيا بىرلىن (بىرىتانىيەلىك پەيلاسۇپ) مەن يىقىندا جۇ خېجۈن نىڭ قەلىمى ئاستىدىكى، يالقۇن روزىنىڭ تەرجىمە ئەسىرى بولغان "تۇرمۇشتىكى پەلسەپە" دىگەن كىتابنى ئوقۇشقا باشلىدىم. ئوقۇپ كىلىۋىتىپ " ئۆزىنى تۇتىۋىلىش- مەيلىگە قويىۋىتىشنى ئەركىنلىك دەپ بىلمەسلىك كىرەك" دىگەن تىما ئاستىدىكى مەز ...

Read more

مەدەنىيەتنىڭ گىن خەرىتىسى

ھەبىبۇللا توختى (1)  ئۆرنەكسىز يارىتىلغان كائىنات، ئاتوم زەررىچىلىرىدىن پىلانتلارغىچە بارلىق شەيئىلەردىكى نەچچە مىليون ئەسىرلىك مۇنتىزىم ھەرىكەت جەريانى ئۆزىگە مۇجەسسەم قىلغان سەلتەنەت ئارقىلىق بىزنى ھەمىشە مەپتۇن قىلىدۇ. شۇ دەقىقىلەردە تەپەككۇرىمىز ئۆزىدىكى بارلىق ئىمتىيازلارنىڭ ئاخىرلاشقانلىقىنى ئېتىراپ قىلىدۇ. تەپەككۇردىن ھالقىغان ئاللىقانداقتۇر بىر سىزىم تەپەككۇرىمىزغا بۇ چەكسىز سەلتەنەت بىلەن بىزدىكى م ...

Read more

سۆيگۇ ۋە ئېتىقاد

ھېكايە، ئاپتۇرى:- ھەبىبۇللا ئابلىمىت (گىرمانىيە) ئىلىنىڭ تۆت كوچا دىگەن يېرىدە ئەخمەت موزدۇز دىگەن كېشىنىڭ دۇكېنى بار ئىدى. دۇكان تۆت كوچىنىنىڭ دوخمۇشىدىلا بولۇپ، بىر دېرىزىلىك كېچىكلا دۇكان ئىدى. بۇ يەردە نۇرغۇنلىغان ھەرخىل كەسىپتىكىلەرنىڭ پاكار دۇكانلىرى كوچىنىڭ تۆت ئىغىزىغا جايلاشقان بولۇپ، ئاۋات بىر مەھەلە بازىرىنى پەرپا قىلغان ئىدى. ئەخمەت موزدۇزنىڭ دۇكانىنىڭ دېرىزىسى تالاغا قاراپ تۇرغانلىغى ئۈچۈن، كوچ ...

Read more

ئۇيغۇر خەلق داستانى «تاھىر ــ زۆھرە» بىلەن ئالتاي ئېپىك داستانلىرىدىكى «كۆزۈيكە داستانى»نىڭ سېلىشتۇرمىسى

ئىبراھىم دىلەك (تۈركىيە) تەتقىقاتىمىزغا ئاساس قىلىنغان مەتىن تۈرك خەلقلىرى، ھەتتا ئۇلارغا قوشنا ياشىغان يات خەلقلەر (ئەرمەنلەر، ئالبانلار) ئارىسىدا داستان، خەلق ھېكايىسى ۋە چۆچەك قاتارلىق  شەكىللەردە كەڭ تارقالغان بولۇپ، بۇنىڭ يەنە بۇ يەردە تىلغا ئېلىنمايدىغان خېلى كۆپ ۋارىيانتلىرى بار. ئاناتولىيەدە «تاھىر مىرزا»(تاھىر بىلەن زۈھرە)، ئۆزبېكلەر ئارىسىدا «تاھىر ۋە زۇھرا»، ئالتاي تۈركلىرى ئارىسىدا «كوزىن ئەركەش ...

Read more

Copyright 2024 AKADEMIYE.ORG

Scroll to top