ئاكادېمىيە

ئاماننىساخان نەفىسىي تەتقىقاتى يولىدا

Posted by: ئاكادېمىيە Posted date: ئاپرېل 19, 2020 In: مەدەنىيەت بوستانى

(ئەدەبىي خاتىرە) پىروفېسسور دوكتور ئابدۇرەئوپ تەكلىماكانىي مۇقەددىمە «دۇنيا مەھمۇد كاشغەرىي يىلى» بولغان 2008-يىلنىڭ 25-ئىيۇل كۈنى، بەيجىڭدىن قىرىق نەپەر ئوقۇغۇچىنى باشلاپ ئوپالغا بارىپ، بۈيۈك تىلشۇناس ئالىم بوۋامىز مەھمۇد كاشغەرىينىڭ قەبرىگاھىنى زىيارەت قىلغاندا، نەقەدەر ھاياجانلانغانلىقىمىز، نەقەدەر شادلانغانلىقىمىز ھەلىمۇ ئەسىمدە. شۇ يىلى، ئاشۇ مۇبارەك پائالىيەت ئاخىرلاشقان چاغدا، ھاياجانلىق شاگىرتلار ب ...

شەپەرەڭ

Posted by: ئاكادېمىيە Posted date: ئاپرېل 19, 2020 In: ۋەزىيەت ئانالىزى

پىروفېسسور دوكتور ئالىمجان ئىنايەت تاجسىمان ۋىروس ... كورونا... ۋابا... دۇنيا دەھشەت ئىچىدە، مىسالى قىيامەت... بىر تەرەپتە ئاتوم، ئالەم كېمەسى... سۇدەك خەجلىنىۋاتقان دوللار... بىر تەرەپتە ماسكا دەردى... بۇلاڭ-تالاڭلار... مودېرىن دۇنيانىڭ بۈگۈنكى كۈنتەرتىپى مۇشۇ. مۇشۇلارغا سەۋەپچى كىچىك بىر شەپەرەڭ... مەن ئىشەنمەيمەن... شەپەرەڭ باشى بىلەن گەۋدەسى چاشقانغا ئوخشايدىغان، پۇتلارى بىلەن قاناتلارى ئاراسىدا پەردەس ...

ئوغۇزنىڭ گۆشى، ھۇننىڭ قېنى

Posted by: ئاكادېمىيە Posted date: ئاپرېل 16, 2020 In: مىللىي مەۋجۇتلۇق

ئەكرەم ئىلك خىتاينىڭ جېجياڭ ئۆلكىسىنىڭ شاۋشىن، نىڭبو، جۇۋشەن دىگەن جايلىرىدا «پەسەندىلەر» دەپ ئاتىلىدىغان بىر قەۋم بار. بۇ قەۋمنىڭ كېلىپ چىقىشى توغرىلىق ئوخشىمىغان ۋارىيانتلار مەۋجۇت بولۇپ، خىتاي تەتقىقاتچىلىرىنىڭ ئىزدىنىشى بىلەن ئاخىرى بۇلارنىڭ كىملىكى ئېنىقلانغان. يەنى، خىتايلار قوزغىلىپ موڭغۇللارنىڭ يۈەن خاندانلىقىنى يىقىتقاندىن كېيىن، موڭغۇل يايلاقلىرىغا چېكىنەلمەي ئەسىرگە چۈشكەن موڭغۇل ۋە رەڭلىك كۆزلۈك ...

ئەخمەتجان قاسىمى: مۇستەملىكە تارىخىدىكى ئەڭ جەزبىدار ئۇيغۇر رەھبىرى (1-قىسىم)

Posted by: ئاكادېمىيە Posted date: ئاپرېل 15, 2020 In: داڭلىق كىشىلەر

نەبىجان تۇرسۇن (تارىخ پەنلىرى دوكتورى) كىرىش سۆز ئورنىدا بۈگۈن، مىلادىيە 2020-يىلى، 4-ئاينىڭ 15-كۈنى ئەخمەتجان قاسىمى دۇنياغا كەلگەنلىكىنىڭ 106-يىلى. بۇ كۈن مۇناسىۋىتى بىلەن بۇ زاتنى خاتىرىلەش، ياد ئېتىش، ئۇ رەھبەرلىك قىلغان مۇستەقىللىق ۋە ئازادلىق ئىنقىلابىنى ئەسلەش ھەم شۇ دەۋر ھەققىدە ئەتراپلىق، چوڭقۇر پىكىر يۈرگۈزۈش ناھايىتى مۇھىم. ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ ھايات غەلىبىسى ۋە ھايات تراگېدىيەسى ئۇيغۇر خەلقىنىڭ م ...

ھازىرقى زامان ئۇيغۇر يازىقىنىڭ تەكلىماكان ئىملا قائىدەسى (لايىھە)

Posted by: ئاكادېمىيە Posted date: ئاپرېل 13, 2020 In: ئانا تىل

پىروفېسسور دوكتور ئابدۇرەئوپ تەكلىماكانىي ئومۇمىي پرىنسىپ "ئىملا قائىدەسى" توغرا يازىش قائىدەسى دەگەن سۆز بولۇپ، مۇئەييەن بىر تىلدا سۆزلەشىدىغان ھەم شۇ تىل ئارقالىق ئالاقە قىلىدىغان بارلىق كىشىلەرنىڭ ئۆز تىلىدىكى سۆز-كەلىمەلەرنى توغرا يازىشىنى كاپالەتلەندۈرىدىغان ۋە ئۇلارنىڭ يازىق قوللانىمىدا ئەمەل قىلىشى زۆرۈر بولغان قائىدەلەر سىستەمىدۇر. ئىملا قائىدەسى مۇئەييەن بىر يازىقنى قوللانىدىغان مىللەتنىڭ مىللىي مە ...